Artykuły

Początki upraw róż w Polsce rozpoczynają się od kilku odmian sadzonych w dużych i bogatych majątkach ziemskich zamożnych szlachciców czy przypałacowych cieplarniach możnowładców. W dzisiejszych czasach w przydomowych ogródkach lub parkach nie ma bardziej popularnej rośliny niż te pachnące i cieszące oko krzewy. Mnogość wykształconych gatunków i odmian róż pozwala ogrodnikom na tworzenie ciekawych kombinacji kwiatowych, pozyskiwanie interesujących owoców, możliwość pokrycia terenu czy tworzenia kolczastych żywopłotów służących jako zabezpieczenie przed nieproszonymi gośćmi.  W jaki sposób dbać różane krzewy, aby cieszyć się ich pięknem?

 Rodzina różowatych (Rosnącą) jest niezwykle obszernym zbiorowiskiem, szeroko rozprzestrzenionym na całej kuli ziemskiej. Spośród dziko żyjących róż w Polsce możemy wyróżnić aż 150 gatunków. Jedna z gałęzi botaniki – rodologia, zajmująca się specyfiką róż, pozwala przybliżyć zainteresowanym, rozmaitych faktów dotyczących tych pięknych roślin. Najczęściej spotykanymi odmianami róż w ogrodach są odmiany rabatowe, wielokwiatowe oraz pnące. Wszelkie zasady pielęgnacji i uprawy róż zależą przede wszystkim od wybranej odmiany, a także konkretnego gatunku, dlatego nie istnieją uniwersalne wytyczne hodowli tych roślin, definiujące jednakową metodę postępowania. Jednakże jedną wspólną cechą większości gatunków róż są wymogi glebowe – jeśli chcemy uprawiać ich krzewy w ogrodzie,  powinniśmy zadbać o dokładne odchwaszczenie i odgruzowanie gruntu. Róże lubią glebę gliniastą, gliniasto-piaszczystą, dobrze odżywioną, charakteryzującą się odczynem obojętnym lub lekko kwaśnym. Najlepiej rozwijają się przy poziomie wód gruntowych powyżej 70 cm.

 Warto pamiętać, że przed nasadzeniem róż należy wprowadzić do podłoża glebowego niezbędne składniki pokarmowe. Przydatnymi preparatami mogą okazać się nawozy wieloskładnikowe o spowolnionym działaniu. W okresie produkcyjnym powinniśmy przestrzegać odpowiednich zaleceń producentów nawozów dostosowanych do konkretnych wytycznych zawartych w opisie produktów. Składniki pokarmowe i związki, w jakie warto zaopatrzyć nasze podłoże to m.in. NO3-, NH4+, P, K, Ca, Mg, SO4-2, Fe, Mn, Zn, B, Cu, Mo w dawkach odpowiadających wymaganiom konkretnej odmiany róż. Powinniśmy stale monitorować poziom pierwiastków pokarmowych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszych różanych krzewów, aby nie narazić je na negatywne skutki zubożenia lub przedawkowania niektórych substancji. Dla przykładu objawami niedoboru azotu jest przede wszystkim zahamowanie wzrostu roślin, pojawianie się chlorotycznych i jasnozielonych przebarwień na liściach, żółknięcie i opadanie starszych liści czy pojawianie się jasnych plam na ciemnych płatkach kwiatów. Objawami nadmiaru azotu w podłożu jest natomiast m.in. zmiana koloru liści na ciemnozielony, brzeżne nekrozy na liściach, podobne do objawów zasolenia, które są skutkiem bardzo dużej ilości azotynów w zbyt suchym podłożu.

 Kolejnym z grupy niezbędnych pierwiastków do prawidłowego funkcjonowania róż jest fosfor. Jego nadmiar w glebie może skutkować ograniczonym przyswajaniem miedzi, żelaza, cynku oraz wapnia, natomiast niedobór tego niemetalu powoduje zahamowanie wzrostu roślin, matowienie starszych liści, zmianę ich zabarwienia na szarozielony, pojawianie się fioletowych przebarwień na dolnej stronie blaszki liściowej (skutek widoczny u niektórych odmian) oraz zmianę zabarwienia kwiatów o barwie różowej na ciemnoróżowy czy uszkodzenia korzeni.

 Monitorowanie poziomu wapnia w podłożu może również ułatwić nam uprawę róż. Objawy niedoboru tego pierwiastka w glebie są bardzo dobrze widoczne w postaci deformacji młodszych liści, żółknięcia i brązowienia brzegów blaszek liściowych z charakterystycznym podwinięciem do góry oraz wolniejszy rozwój korzeni, które stopniowo stają się kruche, a niekiedy czernieją i zamierają. W celu przeciwdziałania negatywnym skutkom niedoboru wapnia zaleca się zwiększyć ilość boru w podłożu, bowiem to właśnie odpowiednia korelacja tych dwóch pierwiastków uwarunkowuje ich poprawne pobieranie przez róże. Odpowiednia gospodarka wszelkich niezbędnych pierwiastków pomoże nam w uprawie pięknych i zdrowych róż. W tym celu powinniśmy stosować specjalistyczne nawozy do tych roślin, dopasowane składem mieszanki do konkretnej odmiany. Nawozy mineralne należy natomiast stosować trzy razy do roku. Jeśli chcemy poprawić żyzność podłoża, możemy również zastosować naturalne preparaty użyźniające, takie jak obornik, kompost lub biohumus.

 Krzewy różane wymagają systematycznego nawadniania, najlepiej wykorzystującego mechanizm linii kroplujących, które dostarczają wodę bezpośrednio do korzeni rośliny. Takie nawadnianie jest najodpowiedniejsze dla róż, jeśli jednak nie możemy zaopatrzyć się w odpowiednie systemy nawadniające, możemy podlewać róże tuż przy ziemi (unikajmy jednak podlewania zraszaczem lub wężem ogrodowym). Pamiętajmy, że róże nie cierpią skraplania liści oraz kwiatów! W lecie podlewajmy nasze krzewy wcześnie rano lub późnym wieczorem, tak aby woda nie wyparowała od wysokiej temperatury.

 Najczęściej występującymi szkodnikami róż są m.in. guzak północny, korzeniak łopatkowiec, korzeniak szkodliwy, przędziorek chmielowiec, różne rodzaje mszyc i wciornastków, miodownica różana, skoczek różany czy pienik slinianka. Aby zwiększyć efektywność zwalczania szkodników, możemy zastosować opryski w okresie wiosennym, jeszcze przed rozwinięciem się liści. Jeśli nie chcemy stosować chemicznych oprysków, możemy wypróbować oprysk z drożdży, które osiadając na krzewach, nie pozwalają na rozwój szkodliwych patogenów.