Ananasy są jednymi z najbardziej lubianych owoców tropikalnych na świecie.  Okazuje się, że oprócz niewątpliwych walorów smakowych, odznaczają się również niezwykłymi wartościami odżywczymi i zdrowotnymi. A wszystko za sprawą zawartej w nich bromelainy.

Czym jest bromelaina?

Bromelaina, czyli ekstrakt z ananasa, jest związkiem złożonym z proteaz występujących zwykle w ananasie. Chociaż jest powszechnie znana ze swojej zdolności do wspomagania trawienia i rozpadu białek, jej użycie wykracza daleko poza te funkcje i może zaoferować o wiele więcej. Dobrą wiadomością jest to, że jest ona dostępna na rynku jako dodatek i jako pomoc w leczeniu chorób.  Historia bromelainy jest silnie związana z ananasem, ponieważ jest to jedyne znane główne źródło tej grupy enzymów. Najpierw odkryta w 1891 roku przez chemika Vicente Marcano,  a następnie opracowana przez Russella Henry'ego Chittendena, innego chemika, bromelaina była najpierw nazywana "bromeliną" i opisywana jako "proteolityczny ferment soku ananasowego". Pierwszym jego głównym źródłem były owoce ananasa, zanim odkryto, że dojrzała łodyga ananasa zawiera dużo więcej skoncentrowanej bromeliny.  Przez lata po jej odkryciu produkcja bromeliny poszerzyła się. Jej komercjalizacja doprowadziła producentów do opracowania szybszych technik ekstrakcji dla produkcji na dużą skalę. Obecnie suplementy bromelainowe są stosowane w leczeniu  wielu schorzeń i stanów zapalnych.

Skąd pochodzi bromelaina?

Jedynym głównym źródłem bromeliny jest roślina ananasa. Enzym ten jest zwykle pozyskiwany z łodyg ananasa lub młodych owoców ananasa, ale zaobserwowano również jej zawartość w innych częściach rośliny. Nie ma innych owoców, które zawierają tak duże ilości tego związku. Obecnie istnieją dwa rodzaje mikstur bromelainowych, w zależności od tego, gdzie enzym został wyekstrahowany. Są to:

- Bromelaina macierzysta (SBM) - ten rodzaj bromeliny jest szeroko dostępny na rynku, ponieważ jej ekstrakcja jest tańsza, a łodyga jest zasadniczo produktem odpadowym rośliny. Ekstrakcja ta odbywa się poprzez wirowanie, ultrafiltrację lub liofilizację.

- Bromelaina owocowa (FBM) - badania sugerują, że bromelaina owocowa oferuje słabszą aktywność trawienną w porównaniu z bromelainą łodygową, ale ma lepszą aktywność proteolityczną. W przeciwieństwie do bromeliny łodygowej, ten typ nie jest powszechnie stosowany ze względu na ograniczoną dostępność.

Korzyści zdrowotne

Jako enzym proteazowy, podstawową korzyścią bromeliny jest poprawa wchłaniania białka. Jednakże, bromelaina jest szeroko stosowana również w leczeniu wielu chorób. Na przykład, jeśli cierpisz na przewlekłe stany zapalne lub urazy sportowe, należy rozważyć przyjmowanie suplementów bromelainowych, aby pomóc organizmowi w powrocie do zdrowia. Ponadto bromelaina:

- zmniejsza zapalenie i obrzęk - bromelaina może pomóc złagodzić objawy zapalenia kości i reumatyzmu. Jest również stosowana do regeneracji - zmniejsza opuchliznę,

- poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego - badania wykazują, że bromelaina wspiera zdrowy układ odpornościowy poprzez regulację wielu białek zapalnych w okresach stresu komórkowego,

- przyspiesza gojenie się ran - zaobserwowano, że stosowanie bromeliny pooperacyjnej sprzyja gojeniu się tkanek miękkich i redukuje powstawanie siniaków. Pacjenci, którzy zażyli bromelainę, mieli również krótszy czas gojenia się ran w porównaniu z pacjentami, którzy tego nie zrobili, 

- łagodzi objawy zapalenia zatok - zapalenie zatok odnosi się do zapalenia wewnętrznej wyściółki zatok, które zwykle jest spowodowane infekcjami, problemami z nosem lub alergiami. Bromelaina jest znanym suplementem łagodzącym objawy zapalenia zatok. Wraz z kwercetyną, bromelaina może pomóc w łagodzeniu zapalenia zatok, przy czym kwercetyna działa jako środek przeciwhistaminowy,

- wspomaga przepływ krwi - bromelaina pomaga w utrzymaniu właściwego przepływu krwi poprzez zmniejszenie agregacji płytek krwi w tętnicach i zmniejszenie szans na powstawanie zakrzepów. Może to zmniejszyć ryzyko rozwoju miażdżycy i innych chorób układu krążenia,

- zastosowanie miejscowe na oparzenia - badania sugerują, że bromelaina może pomóc w gojeniu się oparzeń pierwszego i drugiego stopnia. W przypadku poważnych oparzeń nie należy stosować maści bromelainowej bez nadzoru lekarza,

- niestrawność i zgaga - znane jest przyjmowanie bromeliny  jako pomoc w łagodzeniu niestrawności i wzdęć, szczególnie w przypadku stosowania innych preparatów uzupełniających,

- kojący balsam do ukąszeń i użądleń owadów - stosowanie bromeliny bezpośrednio na ukąszenia i użądlenia owadów może zmniejszyć stan zapalny.

Istnieją również twierdzenia, że bromelaina może pomóc w uregulowaniu cyklu menstruacyjnego poprzez zmiękczenie wyściółki macicy. Zwiększony przepływ krwi pomaga też w zapobieganiu skurczom menstruacyjnym.

Badania naukowe nad innymi możliwymi korzyściami ze stosowania bromelainy

Bromelaina jest  przedmiotem licznych badań nad zwierzętami. Celem tych badań jest zazwyczaj poznanie mechanizmu i wpływu tego suplementu na różne procesy zachodzące w  organizmie. Badania te koncentrują się wokół jej funkcji w gojeniu ran, funkcji immunologicznej i zdolności przeciwzapalnych.

W badaniu przeprowadzonym w Manipal College of Dental Sciences zaobserwowano że to m.in.  bromelaina pomaga w leczeniu zapalenia dziąseł u pacjentów poddawanych stałej terapii ortodontycznej. Wyniki sugerują, że bromelaina może być podawana jako środek stomatologiczny w celu skutecznego zmniejszenia ryzyka złego stanu zdrowia zębów u osób posiadających aparat ortodontyczny.

Sugeruje się również, że podawanie bromeliny może mieć pozytywny wpływ na leczenie nowotworów poprzez spowolnienie lub zatrzymanie przerzutów. W badaniu z 2013 r. zaobserwowano, że bromelaina ma bezpośredni wpływ na wzrost i rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych w raku przewodu pokarmowego. Jego głównym mechanizmem jest promowanie apoptozy w komórkach nowotworowych i aktywowanie pewnych ścieżek śmierci komórek nowotworowych. Pacjenci chorzy na raka wykazywali również zwiększony apetyt i zmniejszone zmęczenie.

Bromelainę badano również w oparciu o jej zdolność do hamowania lipogenezy, co jest ważne w zapobieganiu otyłości. Badanie przeprowadzone w Instytucie Technologii Mikrobiologicznej w 2012 r. wykazało, że bromelaina macierzysta miała zdolność do zmniejszania powstawania tłuszczu poprzez tłumienie adipogenezy i promowanie apoptozy w dojrzałych adipocytach.

Możliwe skutki uboczne i przeciwwskazania do stosowania bromeliny

Bromelaina jest stosunkowo bezpieczna i zwykle nie wywołuje poważnych skutków przy przyjmowaniu dużych ilości. Istnieje jednak możliwość, że niektóre osoby mogą cierpieć na reakcje alergiczne po zażyciu bromeliny, zwłaszcza osoby z alergią na ananasa.

Osoby cierpiące na alergie na lateks, pyłki, pszenicę, seler, marchew i koper włoski również powinny uważać na stosowanie tego suplementu. Należy również zauważyć, że kobiety w ciąży powinny unikać przyjmowania bromeliny, ponieważ nie ma wystarczających badań, aby zapewnić, że jest ona bezpieczna dla nich oraz dziecka.

Badania sugerują, że przyjmowanie suplementów bromelainowych z antybiotykami może zwiększyć wchłanianie i poziom leku w organizmie. Stosowanie bromeliny ze środkami rozcieńczającymi krew może zwiększyć ryzyko nadmiernego krwawienia. Ponadto, niektóre badania sugerują, że bromelaina może powodować senność, co może drastycznie zwiększyć działanie środków uspokajających i antydepresyjnych.

Źródło:

https://articles.mercola.com/vitamins-supplements/bromelain.aspx