Ziele, a dokładnie białe baldachimy kwiatów i niepozorne lekko owłosione liście, zasłynęły ze swoich dobroczynnych właściwości właśnie już za czasów Hipokratesa. Jak wiadomo ten prekursor medycyny wykorzystywał różną wiedzę zielarską oraz chemiczną do produkcji leków i pomaganiu na różne schorzenia. Wykorzystywał on ziele krwawnika do leczenia hemoroidów i stanów zapalnych.

Krwawnik – żeniszek krwawnik

Żal byłoby nie korzystać z dobrodziejstw tej niepozornej rośliny, tak pospolicie dostępnej nawet w dzisiejszym czasach, niełaskawych dla natury. Krwawnik pospolity bo o nim mowa to roślina z rodziny astrowatych. Nazywa w ludowej mowie również złocieniem lub żeniszkiem zawsze z dodatkiem krwawnik. Wysokość tego ziela to około 50 cm, wyrasta w niewielkie kępy lub rośnie pojedynczo w bliskich skupieniach. Łodygi oraz liście rośliny są lekko owłosione przez co jest bardzo delikatna w dotyku. Łodyga najczęściej występuje w kolorze brunatnym lub ciemnozielonym. Liście małe pierzastosieczne o długości kilku centymetrów, ciemnozielone. Kwiaty białe zebrane w baldachogrona, dobrze widoczne na tle zieleni traw czy łąk. Owoc niepozorny o wyglądzie spłaszczonej niełupki wąskooskrzydlonej. Roślina wszędobylska, można ją spotkać na wszelkich terenach zielonych pastwiskach, łąkach, nieużytkach, polach uprawnych a także w przydomowych ogródkach i pasach zieleni oddzielających ruchliwe ulice. Nie jest rośliną wymagającą, łatwo przystosowuje się do prawie każdych warunków, zapylana przez muchówki. Ciekawostką są wychodowane przez botaników różnokolorowe formy mające kwiaty od koloru czerwieni do głębokiego różu. Roślina w zależności od miejsca, traktowana jest jako chwast, ziele lecznicze lub roślina ozdobna. Jednak uprawiana w ogrodzie jako roślina rabatowa, musi być pod stałą kontrolą gdyż jako roślina rozmnażająca się poprzez kłącza potrafi zaburzać inne kwiaty. Dzięki swoim właściwościom krwawnik jest szeroko używano w medycynie – nie tylko tej ludowej- bywa składnikiem potraw w kuchni, a także składnikiem kremów, maseczek i olejków kosmetycznych.

Na co krwawnik stosujemy gdy jego właściwości odkryjemy

Krwawnik zawiera w sobie bardzo dużą ilość olejków eterycznych w których skład wchodzą m.in.:

- flawonoidy,

- garbniki,

- kumaryny – związki mające właściwości uspakajające i rozluźniające

- chamazulen – jeden ze skalników olejku eterycznego związek, który ma zdolność hamowania syntezy histaminy dzięki czemu wykazuje właściwości antyalergiczne oraz przeciwzapalne, zabarwia olejek na głęboki niebieski kolor.

- achilleina – związek mający właściwości spowalniające krwawienie

- kwas mrówkowy i octowy,

- witaminy A,K i C oraz żelazo, siarka i miedź – odpowiedzialne za dobry stan, włosów, skóry i paznokci.

Te wszystkie związki powodują, że krwawnik jest tak często wykorzystywany w medycynie oraz coraz częściej w kosmetyce. Możemy z niego przyrządzać napary pomagające przy wszelakich problemach z układem pokarmowym, ale także przy bracie apetytu lub przy napadowym braku łaknienia. Polecany jest także jako środek regulujący cykle menstruacyjne, a dzięki swoim właściwościom przeciwbólowym również w ramach terapii na bolesne miesiączki. Dedykowane jest również picie naparów dla osób borykających się z nadciśnieniem ze względu na właściwości obniżające ciśnienie krwi. Z tego też powodu obniża znacznie bóle migrenowe z czasem powodując ich zanikanie. Można go również zastosować zewnętrznie na poprawienie wielu dolegliwości. Kąpiele, okłady lub maski z krwawnika będą korzystnie wpływać na stany zapalne skóry, trudno gojące się rany, a nawet na trądzik czy łojotok. Zgodnie z wiedzą historyczną łagodzi również objawy hemoroidów. Przy przeziębieniach i gorączce pomaga smarowanie olejkiem z krwawnika pleców lub klatki piersiowej. Półkąpiele zalecane są dla Pań, które walczą z zapaleniami stref intymnych oraz wspomagająco przy zapaleniu jajników.

Jak przy każdym zielu lub leku należy zachować ostrożność również i przy stosowaniu krwawnika. Powinien być stosowany u osób powyżej 12 roku życia, nie zalecany jest również w przypadku osób mających skłonności alergicznie i skłonne do podrażnień. Nieznana jest jego interakcja z organizmem kobiet w okresie ciąży i karmienia piersią dlatego powinne one przed kuracją koniecznie skonsultować się z lekarzem.

Jak przemienić ziele w suszkę

Jak zatem zbierać ten drogocenny materiał roślinny? To dość proste. Wystarczy poczekać do lipca, aby roślina była w pełnym rozkwicie i odciąć ją mniej więcej na wysokości 10 cm od powierzchni ziemi. Należy pamiętać by zbierać zioła po wschodzie słońca, tak by pierwsze promienie słoneczne zdążyły wysuszyć kwiaty z porannej rosy. W przeciwnym wypadku zebrany mokry materiał roślinny będzie gnił i będzie do wyrzucenia. Ucinamy całą łodygę z kwiatami, następnie suszymy, jeżeli chcemy przechowywać je dłużej. Suszyć możemy w pozycji rozłożonej lub wiszącej. W pierwszym wypadku rozkładamy ścięte łodygi na płaskiej powierzchni, płótnie lub papierze i zostawiamy w przewiewnym miejscu do wysuszenia. Druga możliwość to zebranie kilku gałązek w małe bukiety i zawieszeniu w miejscu suchym, ale przewiewnym. Po kilku dniach bukiety są gotowe. Można również suszyć krwawnik w suszarniach jednak należy pamiętać by nie przekroczyć temperatury 35 stopni gdyż kwiaty ulegną zniszczeniu. O wysuszeniu przechowujemy w szczelnym, suchym pojemniku.

Oprócz suszonego ziela można również wykorzystać świeże zioło, zarówno do naparów jak i w celach kuchennych. Liście krwawnika wykorzystywane mogą być z powodzeniem jako dodatek do sałatek, kanapek oraz zup. Nadadzą potrawie lekko – gorzki, lekko -pikantny posmak.

Pyszne pomysły

Maść krwawnikowa

Składniki:

100 gr masła

150 gr krwawnika

W garnku należy rozpuścić masło, pamiętając by masło nie zaczęło się gotować. Następnie dodajemy kwiaty krwawnika i wszystko dobrze mieszamy. Odstawiamy z ognia i przesączamy przez gazę, oddzielając resztki ziela od masła. Pozostałą ciecz przelewamy do małego słoiczka lub pudełeczka po kremie. Zostawiamy do ostygnięcia, używamy według potrzeb, przechowujemy w lodówce.

Herbatka z krwawnika

Składniki

1 łyżeczka suszonego krwawnika

1 szklanka gorącej wody

Do szklanki lub kubka wsypujemy ziele i zalewamy gorącą wodą (możemy też użyć zaparzacza do herbaty). Jeżeli nie używamy zaparzacza to po zaparzeniu (około 20 minutach) przecedzamy napar. Do smaku możemy dodać łyżkę miodu lub kilka kropel cytryny. Pić należy ciepły 2 razy dziennie ½ szklaneczki.

Tonik z krwawnika

Składniki:

1 szklanka suszonego ziela krwawnika

1 szklanka gorącej wody

10 kropli olejku z drzewa

Do szklanki wsypujemy ziele i zalewamy gorącą wodą. Po około 20 minutach zaparzana przecedzamy napar przez gazę tak by oddzielić z niego resztki ziela. Studzimy uzyskany napar, do wystudzonego dodajemy kilka kropel wybranego olejku. Gotowy tonik przelewamy do szklanej, czystej, wcześniej wyparzonej i zimnej buteleczki. Szczelnie zamykamy i przechowujemy w lodówce. Tonik stosujemy do przemywania twarzy tak jak tradycyjny tonik, przemywając skórę wacikiem. Stosujemy do skóry tłustej oraz ze skłonnością do trądziku.