Wapnowanie to bardzo ważny zabieg, który pozwala na regulację odczynu gleby (podwyższenie go do wartości optymalnej dla roślin w przypadku gleb zakwaszonych). Zakwaszenie to proces naturalny, do którego przyczynia się stopniowe wymywanie związków wapnia i magnezu z wierzchnich warstw gleby. Często bywa jednak potęgowane przez działalność człowieka – m. in. nawożeniem mineralnym czy kwaśnymi deszczami.
Do odkwaszania gleb stosuje się przede wszystkim tlenki i węglany wapnia lub magnezu. Nawozy typu węglanowego należą do wolniej działających, zaleca się je zatem do stosowania przede wszystkim na glebach lekkich, posiadających małe właściwości sorpcyjne. Z kolei nawozy tlenkowe ulegają szybkim przemianom i w krótkim czasie wyczerpują glebę ze znacznych ilości wody. Zasadne jest zatem wykorzystywanie ich na glebach ciężkich.
Praktyka pokazuje, że użytkownicy nawozów wapniowych popełniają czasami kardynalne błędy. Nie chodzi bynajmniej o błędne wyliczenie dawki czy stosowanie nawozu bez kontroli pH gleby, choć tego oczywiście również powinno się unikać. Poniżej przedstawiamy zalecenia, których stosowanie pozwoli prawidłowo przeprowadzić zabieg wapnowania.
- Nawozów wapniowych nie wolno wysiewać jednocześnie z nawozami zawierającymi amonową formę azotu (siarczan amonu, obornik, gnojówka) lub ulegających przekształceniu do formy amonowej (mocznik), gdyż spowoduje to straty azotu w formie gazowej – toksycznego amoniaku.
- Nie stosuje się jednocześnie wapnowania i nawozów fosforowych z uwagi na uwstecznianie fosforu – przechodzenie do form niedostępnych dla roślin.
- W przypadku gleb silnie zakwaszonych zaleca się podzielenie dawki wapna na dwa lata, gdyż w pierwszym roku mogą wystąpić duże, nawet 25% straty wskutek wymycia Ca. Na glebach mniej kwaśnych przeprowadza się zabieg jednorazowo.
- Najlepiej wysiewać nawozy na glebę suchą, nie na bardzo wilgotną.