Choroby cywilizacyjne nazywane obecnie także przewlekłymi chorobami niezakaźnymi, do których należą m.in. cukrzyca, otyłość, miażdżyca, nowotwory i alergie wywoływane są przez nieprawidłowy sposób odżywiania, niezdrowy styl życia i zanieczyszczenie żywności oraz środowiska. Przy zapobieganiu bądź leczeniu chorób cywilizacyjnych warunkiem koniecznym jest nie tylko przestrzeganie prawidłowej diety (sposób odżywiania i styl życia), ale także konsumpcja żywności charakteryzującej się jak najwyższą jakością. Z większości badań porównawczych przeprowadzonych dla żywności ekologicznej i konwencjonalnej wynika, że żywność ekologiczna z uwagi na swój skład ma korzystniejsze właściwości prozdrowotne niż żywność z produkcji masowej, tzw. konwencjonalnej.
Od żywności charakteryzującej się wysoką wartością biologiczną oczekuje się, że będzie ona zawierała odpowiednią ilość składników odżywczych przy jak najniższej ilości substancji szkodliwych. Warunki te spełnia właśnie żywność ekologiczna, w której znacznie częściej niż w żywności konwencjonalnej stwierdza się wyższe zawartości takich substancji odżywczych jak witamina C, karotenoidy i związki fenolowe, będące silnymi przeciwutleniaczami. Wyższe zawartości cukrów i suchej masy w ziemiopłodach ekologicznych z jednej strony sprawiają, że surowce te charakteryzują się wyższą jakością technologiczną, a z drugiej strony pozytywnie oddziałują na smak ekologicznych warzyw i owoców. Produkty ekologiczne mają bardziej intensywny, typowy dla danego surowca smak niż produkty konwencjonalne. Dodatkowo ekologiczne surowce roślinne są bardziej bezpieczne dla zdrowia, ponieważ zawierają istotnie mniejsze ilości substancji szkodliwych, którymi są pestycydy i azotany. Dotychczasowe badania wskazują również na to, że pomimo zaniechania w rolnictwie ekologicznym syntetycznych fungicydów, brak jest różnic w zawartości mykotoksyn w zbożach ekologicznych i konwencjonalnych. Badania dotyczące zanieczyszczeń mikrobiologicznych wskazują, że spożywanie produktów ekologicznych w porównaniu do konwencjonalnych nie stanowi zwiększonego ryzyka dla zdrowia, szczególnie jeśli zostaną one poddane odpowiedniej obróbce termicznej.
Ekologiczne surowce pochodzenia zwierzęcego (mleko, mięso, jaja) zawierają istotnie więcej nienasyconych kwasów tłuszczowych o prozdrowotnym działaniu, zwłaszcza najważniejszego składnika, jakim jest sprzężony kwas linolowy CLA. W przypadku mleka stwierdzono także wyższą zawartość witamin -β-karotenu i α-tokoferolu oraz witaminy D. Mięso zwierząt z chowu ekologicznego zawiera więcej tłuszczu śródmięśniowego, wskutek czego charakteryzuje je większa marmurkowatość i soczystość. Konsumenci często oceniają lepiej smak mięsa z produkcji ekologicznej niż konwencjonalnej. Jaja z produkcji ekologicznej zawierają karotenoidy w większej ilości i o bogatszym składzie niż jaja konwencjonalne.
Podsumowując należy stwierdzić, że skład surowców z produkcji ekologicznej jest pod wieloma względami korzystniejszy dla zdrowia niż w przypadku surowców otrzymywanych z konwencjonalnej, czyli opartej na chemizacji produkcji rolniczej. Stanowi to dobrą podstawę do hipotezy, że regularna konsumpcja żywności ekologicznej powinna korzystnie wpływać na zdrowie człowieka. Hipoteza ta wymaga jednak potwierdzenia badaniami naukowymi.
Prof. Ewa Rembiałkowska