Od kilkunastu lat na rynku szkółkarskim obserwujemy wzrost zainteresowania starymi odmianami drzew i krzewów owocowych. Ludzie chętnie powracają pamięcią do zapomnianych smaków dzieciństwa, do dojrzewających na rozłożystych drzewach owoców, których próżno szukać w dzisiejszych sadach lub na sklepowych półkach. Dawne odmiany na skutek postępu hodowlanego zostały wyparte przez odmiany intensywne – lepiej plonujące, wytrzymalsze na wahania warunków środowiska i bardziej odporne na szkodniki.

<<Nowe>> jednak nie zawsze znaczy <<lepsze>> - stare odmiany miały bowiem niepowtarzalne walory smakowe. Istnieją wyspecjalizowane gospodarstwa szkółkarskie, które wykonują żmudną pracę odszukiwania starych odmian i szczepienia ich na młodych roślinach. Szkółkarze odwiedzają zatem małe wsie, zapuszczone podwórza i dawne majątki ziemskie w poszukiwaniu pozostałości rosnących tam ongiś drzew.

Dziś przypominamy kilka starych odmian roślin sadowniczych, które możemy obecnie kupić i dla urozmaicenia zasadzić we własnym ogrodzie.

Grusza cukrówka to według jednych źródeł odmiana pochodzenia rosyjskiego, rodząca cytrynowożółte, pokryte od nasłonecznionej strony czerwonym rumieńcem, niewielkich rozmiarów owoce. Miąższ delikatny, kremowy i słodki. Owocuje latem, w drugiej połowie sierpnia. Owoce nietrwałe – szybko miękną i się psują. Nadają się do suszenia, w przeszłości tak właśnie z nimi postępowano.

Jabłoń malinowa oberlandzka,  popularna w Polsce od XIX w., wyróżnia się silnym wzrostem i średniej wielkości owocami o pięknej, jednolicie bordowej, połyskliwej skórce. Miąższ śnieżnobiały o niesamowitym, słodkim smaku. Zbiór w drugiej połowie września.

Czereśnia przybrodzka to rzadko spotykana odmiana o małych (od 3,5 do 5 g), ciemnych owocach sercowatego kształtu. Pestka nieco wydłużona. Miąższ soczysty, słodki, intensywnie barwiący na czerwono. Wzrost intensywny, wczesne i obfite plonowanie.

Węgierka łowicka – polska odmiana o jajowatych, niebieskawych owocach średniej wielkości. Złotawy, kwaskowy i soczysty miąższ ładnie odchodzi od pestki. Owoce  nadają się do bezpośredniego spożycia, jeszcze lepsze wychodzą z nich konfitury.  

            Zachęcamy do własnych poszukiwań. Być może niektóre stare odmiany zyskają drugą młodość w Państwa ogrodach.