W sadach konwencjonalnych lub z integrowaną ochroną wykonuje się kilkanaście zabiegów, żeby ochronić jabłoń i uzyskać czyste owoce, więc uprawa podatnych odmian w sadzie ekologicznym mija się z celem. – Na terenie naszego sadu mamy 13 odmian, 8 odmian parchoodpornych, 5 odmian o mniejszej odporności na parcha jabłoni, między innymi: ‘Szampion’, ‘Ligolina’, ‘Pinova’ i ‘Piros’. Te odmiany każdego roku oceniamy: jak wygląda nasilenie parcha jabłoni przy zastosowaniu tak minimalnej ochrony – mówiła dr Hanna Bryk z IO.

Jeśli chodzi o odmiany o mniejszej odporności na parcha, to każdego roku była porażona odmiana ‘Szampion’ w około 30 %, a w 2008 roku nawet ponad 50% liści miało charakterystyczne objawy. Natomiast bardzo dobrze wypada w tym zestawieniu ‘Ligolina’ –  bardzo małe nasilenie parcha. ‘Piros’ i ‘Pinova’ podobnie. Odmiana ‘Ligolina’, spośród innych ocenianych odmian, może być jak najbardziej polecana do sadów ekologicznych. Ponadto dobrze plonuje, ma ładne jabłka, jest bardzo podobna do odmiany ‘Ligol’.

W przypadku odmian parchoodpornych przez pierwsze 5 lat w ogóle nie występowały objawy parcha jabłoni. Tak było do roku 2010, który był bardzo mokry i nasilenie tej choroby było bardzo duże. Wtedy na niektórych odmianach parch wystąpił. U odmian ‘Enterprise’, ‘Topaz’, ‘Rubinola’ i ‘Free Redstar’ porażenie nie było duże (śladowe plamki). W sezonie 2011 również wystąpiły plamy na takich odmianach jak ‘Enterprise’, ‘Rewena’, ‘Rajka’ i ‘Topaz’. Na odmianie ‘Rajka’ odnotowano 3,6% porażonych liści, na ‘Enterprise’ 0,2%, a na pozostałych śladowe ilości. W porównaniu z innymi porażenie było bardzo małe. Niestety, musimy się liczyć z tym, że te odmiany nie będą już odporne na parcha, ponieważ nastąpiło przełamanie odporności.

Dlaczego dochodzi do przełamania odporności?

Wiedzieliśmy, że taka sytuacja może nastąpić, bo już w latach 80. na pierwszych parchoodpornych odmianach (‘Priam’, ‘Prima’, ‘Priscilla’) stwierdzono przełamanie odporności, ale jeszcze nie u nas. W 2004 roku w Dąbrowicach po raz pierwszy znaleźliśmy objawy parcha na odmianie ‘Reglindis’, w 2008 roku z Lublina dotarły podobne informacje, a w 2010 roku parch wystąpił w Nowym Dworze i w innych zaprzyjaźnionych sadach ekologicznych.
Najczęściej przełamanie odporności występuje u tych odmian, które mają tylko jeden gen odporności – gen Vf pochodzący od Malus floribunda. Cała nadzieja w takich odmianach, które mają więcej genów takich jak Vf, Va, gdzie ta odporność jest poligenowa. Można mieć nadzieję, że u tych odmian przełamanie odporności nastąpi później i będą mogły przez dłuższy okres być postrzegane jako parchoodporne – podsumowała dr Bryk.
Źródło: Warsztaty w Sadzie Ekologicznym IO, 2012