Dlaczego owoce i warzywa awansowały na pierwsze miejsce w Piramidzie Żywieniowej? Według zaleceń ekspertów od żywienia Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), aby uniknąć zagrożenia związanego z rozwojem chorób cywilizacyjnych, w tym chorób nowotworowych, warzywa i owoce powinny stanowić co najmniej połowę tego co jemy. Poparte badaniami klinicznym zalecenia przypominają nam, że warzywa i owoce są integralnym elementem naszej profilaktyki zapobiegania chorobom cywilizacyjnym.
- To co jemy ma dominujący wpływ na nasze życie i na nasze zdrowie. Tak naprawdę my zapominamy, że w XXI w. żywność jest najczęstszą przyczyną choroby. Niestety. A nie możemy się tej żywności pozbawić z tego prostego względu, że po prostu nie przeżyjemy. Natomiast kiedyś jedliśmy zupełnie inaczej. Jedliśmy duże ilości warzyw, owoców, żywności nieprzetworzonej. Mówiąc prosto – to co złapaliśmy, i to co zebraliśmy powiedzmy sobie z pola. Teraz bardzo często spożywamy pokarmy które zawierają kilkanaście – kilkadziesiąt składników, są konserwowane, przetwarzane i zdatne do spożycia przez kilka kolejnych lat. Nie spodziewajmy się, że to dobrze będzie wpływało na nasze zdrowie. I rzeczywiście coraz częściej mówimy o tak zwanej dietoterapii chorób cywilizacyjnych, nie tylko nadwagi, otyłości ale też chorób z autoagresji, alergii, depresji, zaburzeń odporności, bo musimy pamiętać o jednej rzeczy – zdrowie zaczyna się w jelicie a to jelito nie będzie zdrowe jeżeli nasza dieta nie będzie prawidłowa - mówi dr Patrycja Szachta, dr nauk biologii medycznej, Centrum Medyczne VitaImmun w Poznaniu.
- Dieta nie tylko może wpływać, na leczenie, profilaktykę chorób cywilizacyjnych, ale to jest integralny element zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. I wspomagające leczenie. My bardzo lubimy łykać tabletki, które szybko działają, i zapominamy o sprawie, zapominamy o problemie, tylko często te suplementy, czy tradycyjna farmakoterapia, to jest tylko łagodzenie istniejącego problemu, już istniejącej choroby. Zwłaszcza w XXI w., kiedy poszukiwanie dobrego – ekologicznego jedzenia wysokiej jakości jest sztuką i jest bardzo ciężkie. Tym bardziej musimy o tym pamiętać. Warzywa i owoce mają bardzo dużo właściwości prozdrowotnych, w tym bardzo wysoki potencjał antyoksydacyjny, polegający na hamowaniu stanu zapalnego. Nie ma zdrowej mikroflory jelitowej bez dużej ilości warzyw i owoców, dobre jakości, nieprzetworzonych – dodaje dr Patrycja Szachta.
Czy dieta może wpłynąć na leczenie chorób cywilizacyjnych?
Zła dieta jest przyczyną tych chorób. W związku z tym na pewno właściwa dieta to jest profilaktyka chorób cywilizacyjnych, a w leczeniu wszystkich chorób cywilizacyjnych dieta to jest podstawa. Dieta i zmiana trybu życia - mówi dr n. med. Igor Łoniewski z Zakładu Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie.
Dieta jest podstawą profilaktyki i leczenia chorób cywilizacyjnymi. Np. problemy czy z krążeniem, nadciśnienie, cukrzyca. Pierwszym krokiem by przeciwdziałać tym chorobom jest właśnie dieta. To sięganie po owoce, warzywa, po polskie produkty, w tym jagody. Jest wiele badań potwierdzających, że owoce jagodowe znacząco obniżają ryzyko wielu chorób cywilizacyjnych. Regularne spożywane podnosi komfort życia i zmniejsza dawki tabletek. Będą one minimalne albo wręcz ich nie będzie – mówi Monika Wójcicka, dietetyk i trener personalny, Mobilny Fitness w Lublinie.
Dieta, w której dominują owoce i warzywna odgrywa ważną rolę w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym, przewlekłym i schorzeniom geriatrycznym. Spożywanie dużej ilości świeżych owoców i warzyw wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka chorób układu krążenia, chorób nowotworowych, cukrzycy, choroby Alzheimera, zaćmy oraz licznych dysfunkcji fizjologicznych i biologicznych organizmu nasilających się z wiekiem. Choroby serca, nowotwory, udary mózgu są trzema wiodącymi przyczynami zgonów w większości krojów uprzemysłowionych, w tym również w Polsce. Szacuje się, że ok. 1/3 wszystkich zgonów zaistniałych w wyniku chorób cywilizacyjnych, jak zawał serca i nowotwory, można by uniknąć poprzez zastosowanie odpowiednich zmian w codziennej diecie.
Owoce i warzywa awansowały na najważniejsze, pierwsze miejsce w Piramidzie Żywieniowej. Powinny stanowić co najmniej połowę tego co jemy. Wprowadzenie nawyku jedzenia warzyw i owoców nie musi być takie trudne jeśli będziemy pamiętać o tej prostej zasadzie - jeden do jednego. Nie ma łatwiejszych do ustalenia proporcji niż pół na pół. Nie trzeba ważyć, mierzyć, bo talerz sam ci powie, czy jest na nim równowaga czy jej brak. Niech to będzie twój pierwszy etap zmian w nawykach żywieniowych. Instytut Żywności i Żywienia zaleca proporcje: 3/4 warzywa, 1/4 owoce. Czym wartościowsze w przeciwutleniacze tym lepiej.
Ze wszystkich owoców i warzyw produktem najbardziej bogatym w antyoksydanty jest borówka. Badania pokazują, że już trzy porcje borówki wielkości filiżanki na tydzień potrafią wpłynąć na obniżenie wysokiego ciśnienia czy złego cholesterolu, wspierają pamięć i koncentrację, poprawiają wzrok oraz mogą mieć wpływ na leczenie depresji. To owoc do zadań specjalnych wykorzystywany nawet w profilaktyce i leczeniu nowotworów. Warto o niej pamiętać szczególnie w trudne dni pełne stresu. Warto latem, kiedy świeżych warzyw i owoców jest najwięcej. Lato to najlepszy czas na budowanie nawyków, naszej siły i odporności.
Źródło: Fundacja Promocji Polskiej Borówki