W uprawie roślin na szeroką skalę obserwuje się coraz większą intensyfikację stosowania nawozów mineralnych oraz chemicznych środków ochrony roślin. Pomimo mody na ekologiczną żywność problem chemizacji owoców i warzyw jest wciąż powszechny. Tym bardziej więc warto stosować mniej degradacyjne sposoby uprawiania ziemi i skorzystać nieco zapomnianych receptur. Jedną z nich jest mączka bazaltowa, która powoli w Polsce wraca do łask.
Mączka bazaltowa to rozdrobnione kawałki bazaltowej skały – zastygłej lawy wulkanicznej. Ten produkt uboczny grysu lub tłucznia, powstający w procesie ich obróbki przypomina z wyglądu szary pył. Materiał jest o tyle przydatny w ogrodnictwie, że bazalt zawiera większość składników pokarmowych (makro i mikroelementów), które są niezbędne roślinom do prawidłowego rozwoju. Co ciekawe mączki używa się zarówno jako nawozu jak i ochrony przeciwko szkodnikom.
Mączka bazaltowa jako nawóz
Ze względu na swoją strukturę i zawartość składników pokarmowych mączka bazaltowa jest szczególnie przydatna jako nawóz zarówno na glebach ciężkich jak i glebach piaszczystych ubogich w iły (zawiera bowiem także minerały ilaste). Oprócz podstawowych składników pokarmowych to dodatkowe dobre źródło pierwiastków śladowych, z których największe znaczenie w uprawie mają: Mn, Cu, Mo, B, Fe i Se, Zn.
Jak stosować?
Najczęstsze zalecane dawki w uprawie sadowniczo-warzywniczej wynoszą 10-15 kg na 100 mk. W uprawie sadowniczej mączkę można stosować bezpośrednio do dołków przed posadzeniem drzew i krzewów. Oczywiście w takim wypadku nawóz warto przemieszczać z podłożem znajdującym się na dnie dołka. W uprawie warzywniczej mączkę rozsypuje się na grządkach i miesza z glebą bądź przykrywa kompostem. To dobry sposób na wzmocnienie wielu gatunków warzyw m.in. grochu, fasoli, soczewicy czy marchwi. Mączkę można również dodawać do kompostu, tym samym wzbogacając go w składniki pokarmowe. Wtedy na każdą układaną pryzmę nasypuje się warstwę mączki. Na 100kg kompostu zużywa się ok. 5 kg produktu.
Maczka bazaltowa przeciwko chorobom i szkodnikom
Wymieniony produkt stosuje się także jako środek chroniący rośliny przed chorobami grzybowymi oraz szkodnikami (np.: mszycami czy śmietką kapuścianką). Mączką bazaltową opyla się rośliny, szczególnie w uprawach warzywniczych. Zalecane dawki to ok. 1-2kg mączki na 100m2. Zabieg powinien by wykonywany co tydzień w czasie bezwietrznej i bezdeszczowej pogody. Optymalną porą jest poranek, gdy na roślinach znajduje się rosa – wtedy środek dłużej może działać. To nietoksyczna dla produkowanej żywności i gleby metoda ochrony roślin, jednak może być szkodliwa także dla znajdujących się na działce owadów pożytecznych. Kryształki bazaltu są groźne także dla miękkiego ciała ślimaków. Można je więc wykorzystać do stworzenia ściany ochronnej wokół grządek. Wadą jest konieczność cyklicznego powtarzania zabiegu, gdyż wraz z kolejnymi deszczami jego skuteczność maleje.
M.M.